စိန္ေခၚမႈမ်ား က်န္ေနေသာ္လည္း သမုိင္း၀င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေန႔စဲြေရာင္နီသန္းေနၿပီ

 

အစိုးရႏွင့္ တုိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕မ်ားၾကား ပၪၥမ အႀကိမ္ တရား၀င္ေတြ႕ဆံုခဲ့ေသာ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာေဆြးေႏြးပဲြအၿပီးတြင္ ကုိးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ သေဘာတူညီမႈရရိွခဲ့ေသာ္လည္း  အခက္အခဲျဖစ္ေစႏုိင္မည့္ အခ်က္အခ်ိဳ႕က်န္ရိွေနဆဲျဖစ္သည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္တိက်ထင္ရွားသည့္ရလဒ္တစ္စံုတစ္ရာထြက္ေပၚမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကေသာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္း   ေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မတီ(UPWC) ႏွင့္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ား၏ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရးဆုိင္ရာညိႇႏႈိင္းေရးအဖဲြ႔ (NCCT)တုိ႔သည္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္(မူၾကမ္း) အတြက္ေဆြးေႏြးပြဲကုိ ၾသဂုတ္ ၁၅ ရက္မွစတင္၍ သံုးရက္ၾကာျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမွာ UPWC ႏွင့္ NCCT တို႔ၾကားအလြတ္သေဘာေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားမပါဘဲ တစ္ခုတည္းေသာ အပစ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ေရးဆဲြရန္ ငါးႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းမတုိင္မီ ၾသဂုတ္ ၃ ရက္တြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ႏွစ္ ဖက္အလြတ္သေဘာေတြ႕ဆံုညိႇ ႏႈိင္းခဲ့ၾကသည္။ ျမစ္ႀကီးနားေတြ႕ ဆံုပဲြအၿပီးတြင္ ႏွစ္ဖက္ေျပာေရး ဆုိခြင့္ရိွသူမ်ားက ၾသဂုတ္လလယ္ေဆြးေႏြးပြဲ၌ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းကုိ အနိမ့္ဆံုး ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ အေခ်ာသပ္ႏုိင္ၿပီး စက္တင္ဘာ လကုန္တြင္အၿပီးသတ္လက္မွတ္ ေရးထိုးႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ အစုိးရဘက္မွ UPWC ဒုဥကၠ႒ ဦးေအာင္မင္းဦး ေဆာင္ၿပီး တပ္မေတာ္မွ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအဆင့္ သံုးဦးတက္ေရာက္ခဲ့သည္။ NCCT ဘက္မွ အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္ဟံသာ၊ ဒုတိယအဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ ဖဒို ေစာကြယ္ထူး၀င္းႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္တုိ႔ ဦးေဆာင္တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲပထမရက္အၿပီး တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္မ်ားကုိ စတင္ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ တုိင္းရင္း သားမ်ားဘက္မွ အဓိကအေရး အႀကီးဆံုးေတာင္းဆုိခ်က္အေျခခံ မူျဖစ္သည့္ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကုိယ္ ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို အေျခခံသည့္ ဖက္ဒရယ္မူကုိ အစိုးရဘက္မွ လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ႏွစ္ဖက္ကုိယ္ စားလွယ္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူမ်ားကဆုိသည္။ အစိုးရက ဖက္ဒရယ္အေျခခံျပည္ေထာင္စု စနစ္ဟုလက္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အ ေသးစိတ္အခ်က္မ်ားကုိ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ဆက္လက္ ညိႇႏႈိင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တုိင္းရင္းသား ကုိယ္စားလွယ္ အခ်ိဳ႕ကေျပာသည္။

တုိင္းရင္းသားမ်ားဘက္က လည္း ယခင္ကညိႇႏႈိင္းရာတြင္ ခက္ခဲေနသည့္ ‘‘ေတာ္လွန္ေရး’’ ဆုိသည့္ အသံုးအႏႈန္းကို ေခါင္း စဥ္တြင္ မထည့္သြင္းဘဲအတြင္း  စာသား၌သာ ထည့္သြင္းရန္၊ အစိုးရဘက္မွ အဆုိျပဳေသာ တုိ႔တာ၀န္အေရးသံုးပါးကို မူအား ျဖင့္ လက္ခံရန္ အျပန္အလွန္ အေလွ်ာ့ေပးခဲ့ၾကသည္။

တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ စာ ခ်ဳပ္(ဒုတိယမူၾကမ္း)တြင္ အခ်က္ ၁၂၂ ခ်က္ပါ၀င္ၿပီး ယင္းအထဲမွ အခ်က္ ၃၁ ခ်က္ကုိ ညိႇႏႈိင္းရန္ က်န္ရိွေနျခင္းျဖစ္သည္။ ယခု ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးတြင္ ၂၇ ခ်က္ကုိ ႏွစ္ဖက္ညိႇႏႈိင္းႏုိင္ခဲ့ၿပီး အခ်က္ ၄ ခ်က္သာ ေဆြးေႏြးရန္ က်န္ေတာ့ သည္။

ယင္းအခ်က္မ်ားမွာ အခန္း (၂) ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ ခ်က္၊ အခန္း (၃) ပစ္ခတ္တိုက္ ခိုက္မႈရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ၊ အခန္း (၅) ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြဆုိင္ရာ အာမခံခ်က္မ်ားႏွင့္ အခန္း (၆) ဆက္လက္္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားစသည့္ အခန္းမ်ားမွ အခ်က္တစ္ခ်က္စီက်န္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

က်န္ရိွေနေသာ အဓိကကိစၥ ရပ္မ်ားမွာ ၾကားကာလတြင္ တပ္ မ်ားေနရာခ်ထားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို မည္သည့္ပံုစံျဖင့္ ျပဳလုပ္မည္ဆုိသည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း NCCT ကုိယ္စား လွယ္အခ်ိဳ႕ကေျပာသည္။

ယခုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ၉၀ ရာ ခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ္ လည္း အခက္အခဲျဖစ္ေစႏုိင္ သည့္အခ်က္အခ်ိဳ႕က်န္ရိွေသးဆဲ ျဖစ္သည္။ က်န္ရိွေနေသာ အခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အ ခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ေရးထိုး ရန္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစႏုိင္မည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ NCCT အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္ဟံ သာက ယခုကဲ့သုိ႔ ေျပာသည္။

‘‘ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ က်ရင္ ဘယ္ႏွပြင့္ဆုိင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးမလဲဆုိတာ ဒါကျပႆနာျဖစ္ႏုိင္ တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္’’ဟု ႏုိင္ဟံ သာကဆုိသည္။

အစိုးရဘက္က ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ရွစ္ပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြးရန္ အဆိုျပဳထားသည္။ ယင္းရွစ္ပြင့္ဆုိင္တြင္ အစိုးရအဖဲြ႕၊တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္ကို အင္ အားစု တစ္စုခ်င္းစီျဖင့္ ပါ၀င္ရန္ အဆိုျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ တုိင္း ရင္းသားမ်ားဘက္ကမူ ယင္းအင္ အားစုသံုးစုေပါင္း၍ အစိုးရကုိယ္ စားျပဳပါ၀င္ရန္ လုိလားျခင္းျဖစ္ သည္။ ထို႔အျပင္တုိင္းရင္းသား မ်ားဘက္က အစုိးရ၊ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕၊ ႏိုင္ငံ ေရးပါတီႏွင့္ အင္အားစုမ်ားပါ ၀င္၍ သံုးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးလုိျခင္း ျဖစ္သည္။

‘‘အစိုးရေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ ေရာ၊ တပ္မေတာ္ေရာတစ္ခု တည္းျဖစ္ဖို႔ျမင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ကလည္း တစ္စုတည္းဒါမွ တန္းတူညီမွ်မႈရိွမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဟုိဘက္က လက္မခံေသးဘူးဗ်’’ ဟု ႏိုင္ဟံသာကေျပာသည္။

ထုိ႔အျပင္ အဓမၼလူသစ္စု ေဆာင္းျခင္းဟူသည့္ အသံုးအႏႈန္းအပါအ၀င္ တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာကိစၥ ရပ္အခ်ိဳ႕၊ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ပတ္ သက္၍ အေသးစိတ္အခ်က္အ လက္မ်ားကိုလည္း ညိႇႏႈိင္းရန္ လိုအပ္ေသးေၾကာင္း NCCT ကုိယ္စားလွယ္အခ်ိဳ႕ကဆိုသည္။

ၾသဂုတ္ ၁၈ ရက္ UPWC၊NCCT ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ပထမဆံုးျပဳလုပ္ေသာ သံုးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္မွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဉာဏ္ ၀င္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခုကဲ့သုိ႔ အႀကံျပဳ ေျပာဆုိသည္။

‘‘ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖို႔ လုိပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားရဲ႕  Identity မေပ်ာက္ဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဖက္ဒ ရယ္ဆုိတာ ဖက္ဒရယ္လို႔သက္ သက္ေျပာမယ့္အစား အေသးစိတ္ ဘယ္လိုျဖစ္သင့္လဲဆုိတာ ေဆြး ေႏြးသြားဖို႔လိုပါတယ္’’ဟု ေျပာ သည္။

လာမည့္ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ညိႇ ႏႈိင္းရန္ အခ်က္အနည္းငယ္သာ က်န္ရိွေနေသာ္လည္း အဓိကကိစၥ ရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြး ေႏြးပြဲအစီအစဥ္၊ၾကားကာလတပ္ မ်ား ေနထုိင္ပံုစသည့္အခ်က္မ်ား အျပင္ စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုး ရာတြင္ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၊ အဖဲြ႕ အစည္းမ်ားပါ၀င္မည္ဆုိသည့္ အခ်က္မ်ား ညိႇႏႈိင္းႏုိင္ကာမွ ႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္ ျပည္တြင္းလက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းႏိုင္မည္ျဖစ္ သည္။

  ရာႏႈန္းျပည့္ မဟုတ္ေသာ္ လည္း တုိးတက္မႈမ်ားရရွိခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လလယ္ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တပ္မေတာ္ထိပ္တန္းအရာရိွမ်ား  အပါအ၀င္ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအၾကား ယခင္ကထက္ ပြင့္ လင္းစြာ၊ ရင္းႏွီးစြာ၊ စိုးရိမ္စိတ္ နည္းပါးစြာျဖင့္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ကုိလည္း ေတြ႕ရသည္။

ထို႔အျပင္စက္တင္ဘာလ ဆန္းတြင္ ျပန္လည္ေတြ႕ဆံုေဆြး ေႏြးသြားရန္ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူ ညီမႈရရိွခဲ့ၿပီး ေအာက္တိုဘာလ ကုန္တြင္ သမိုင္း၀င္တစ္ႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာ တူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ ေၾကာင္း ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ကမ်ား ဆုိသည္။

မၾကာမီအခ်ိန္တြင္ တစ္ႏုိင္ ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ကို တုိင္းရင္္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕အားလံုးကပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ေတာ့မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းက သံုးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆံုပဲြတြင္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

NCCT ဒုအဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္ကလည္း အပစ္ ရပ္စာခ်ဳပ္မွ တစ္ဆင့္ လာမည့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕အား လံုး၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား၊ ကြၽမ္းက်င္ပညာ ရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုအားလံုး ပါ၀င္ႏုိင္ရန္ လိုအပ္ၿပီး အပစ္ရပ္ လက္မွတ္မေရးထုိးမီ စာခ်ဳပ္ကုိ ျပည္သူမ်ားသုိ႔ ခ်ျပရန္လည္း လို အပ္ေၾကာင္း ဆုိသည္။

‘‘NCA (တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္ ရပ္စာခ်ဳပ္) လက္မွတ္ကုိ မေရး ထိုးမီသက္ဆုိင္ရာလူထုနဲ႔ အဖဲြ႕အစည္းအသီးသီး၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မ်ားကို ခ်ျပဖုိ႔လိုတယ္’’ဟု ေျပာသည္။

ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ျပည္ တြင္းလက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡခ်ဳပ္ ၿငိမ္း၍ စစ္မွန္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးရရိွရန္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံ တကာကပါ အစိုးရႏွင့္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ား၏ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိ ေစာင့္ ၾကည့္ေနၾကသည္။

NCCT အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ ႏုိင္ဟံသာက တစ္ႏုိင္ငံလံုးလုိခ်င္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လုပ္ကုိင္ရမည့္အခ်က္ကုိ ေအာက္ပါအတုိင္းေျပာသည္။

 ‘‘အဓိကအားျဖင့္ကေတာ့ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ဖဲြ႕ စည္းသြားမယ္ဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ႏုိုင္ငံက အျမန္ေအးခ်မ္းသြား မယ္လုိ႔ယံုၾကည္ပါတယ္’’

7Day