ဇာတ္လမ္းေတြထဲ အၿမဲဆင္းရဲခဲ့သူ

တဲအိမ္စုတ္ေလးေပၚက အေမအိုတစ္ေယာက္ ေဆးေပါ့လိပ္ကိုခဲရင္း လမ္းမသို႔ေငး၍ တစ္စံုတစ္ဦးကို ေမွ်ာ္ေနသည္။ အိမ္ေထာင္ျပဳသြားၿပီျဖစ္ေသာ သားျဖစ္သူ ျပန္လာမည္လားဆိုသည့္ စိတ္မွန္းႏွင့္ ေမွ်ာ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

သီတင္းကြၽတ္ကာလကိုေရာက္တိုင္း ရွိသည့္ပိုက္ဆံေလးျဖင့္ သားျဖစ္သူႀကိဳက္သည့္ ျမန္မာမုန္႔မ်ားလုပ္၍ ေမွ်ာ္ေနရသည္မွာ အေမအိုအတြက္ တာ၀န္တစ္ခုလိုပင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထုိျမင္ကြင္းက ျမန္မာဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ပရိသတ္မ်ား၏မ်က္ရည္ကို ေႁခြယူေလ့ရွိသည့္ မိဘေမတၱာဘဲြ႕ဇာတ္ကားမ်ားမွ ဇာတ္၀င္ခန္းျဖစ္သည္။

ယင္းကဲ့သုိ႔ သားဆိုး၊ သားမိုက္မ်ား၏ အေမ၊ ဆင္းရဲေသာအေမ၊ သနားစရာေကာင္းေသာအေမ ဇာတ္႐ုပ္မ်ားျဖင့္ ပရိသတ္ေမတၱာကို ရရွိေနသူတစ္ဦးရွိသည္။ သူမမွာ ႐ုပ္ရွင္ေခတ္ဦးကာလကတည္းက သ႐ုပ္ေဆာင္အလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြးသူျဖစ္ကာ ဆင္းရဲသည့္ဇာတ္႐ုပ္မ်ားႏွင့္သာ ေတြ႕ရွိရေသာ ေဒၚေအးၾကည္ျဖစ္သည္။

‘‘အေမက ဆင္းရဲတဲ့အခန္းေတြ ႐ိုက္ရတာမ်ားတယ္။ ဗီဒီယိုေခတ္မွာလည္း ဆင္းရဲတာတို႔၊ သနားစရာတို႔ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ႐ိုက္ရတာမ်ားတယ္။ အလြမ္းမ်ားတယ္။ ေခတ္ဆန္ဆန္ကား သိပ္မရွိဘူး။ အမ်ားဆံုးက အိမ္ေဖာ္လုပ္ရတာမ်ားတယ္။ အိမ္ေဖာ္ဆိုေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ေနရာက သ႐ုပ္ေဆာင္ရတယ္’’ဟု ဇာတ္ပို႔အလုပ္ျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး ယခုအသက္(၉၁)ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ေဒၚေအးၾကည္ကေျပာသည္။

အသက္ကိုးဆယ္ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဒၚေအးၾကည္က အသက္အရြယ္ႏွင့္ မလိုက္ဖက္ေအာင္ သန္ဆဲ၊ ျမန္ဆဲျဖစ္သည္။ အသက္အရြယ္ေၾကာင့္ ဗီဒီယိုဇာတ္ကားမ်ား မ႐ိုက္ျဖစ္သည္မွာ ငါးႏွစ္ခန္႔ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ညီအစ္မမ်ားႏွင့္ ဖဲြ႕စည္းထားေသာ အေမမ်ားအဖဲြ႕ႏွင့္ လက္တဲြကျပလာသည္မွာ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၿပီဟု ေဒၚေအးၾကည္ကေျပာသည္။

‘‘အေမမ်ားအဖဲြ႕ စင္ေပၚတက္လာတာနဲ႔ တခ်ိဳ႕က အေမ့ကို မွတ္မိၾကတယ္။ ဒီအဘြားႀကီး ေသၿပီလို႔ပဲထင္ၾကတာ ရွိေသးတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စကိုင္းနက္မွာ ကေတာ့ အသက္ေျခာက္ဆယ္ေလာက္ရွိတဲ့ ပရိသတ္တစ္ေယာက္က အေမ့အတြက္ဆုိၿပီး ေငြငါးေသာင္း သီးသန္႔လာကန္ေတာ့သြားတယ္’’ဟု ပရိသတ္မ်ားက မွတ္မွတ္ရရရွိေနေသးသည့္အေပၚ ပီတိအျပည့္ျဖင့္ေျပာျပသည္။

၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစကာလမ်ားက အိမ္ေထာင္ဖက္၏ အလုပ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကြင္းမ်ားသို႔ လိုက္ပါရင္း ဒါ႐ိုက္တာမ်ား၊ မင္းသမီးမ်ား၏ တိုက္တြန္းမႈျဖင့္ အႏုပညာေလာကထဲသို႔ စတင္ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႐ုပ္ရွင္ေလာကအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သူမ်ား၏ အမည္မ်ားကို အာေပါင္အာရင္းသန္သန္ျဖင့္ မေမ့မေလ်ာ့ေျပာျပသည္။

‘‘အေမ့အမ်ိဳးသားက ေအ၀မ္းမွာ အလုပ္လုပ္တာဆိုေတာ့ လိုက္လိုက္သြားရင္း ေဒၚေမသစ္တို႔၊ ေဒၚေမႏြဲ႕တို႔က အားေနတဲ့အတူတူ ၀င္ၿပီးသ႐ုပ္ေဆာင္ပါလားဆိုေတာ့ စၿပီးလုပ္ျဖစ္တာ’’ဟု ဆိုသည္။

ပထမဆံုး႐ုိက္ကူးသည့္ ‘ဘုမသိဘမသိ’ ရာဇ၀င္ကား ႐ိုက္ကူးသည့္အခ်ိန္က အပ်ိဳေတာ္အျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ရန္ ဗလာထဘီကို မ၀တ္တတ္ေသာေၾကာင့္ မင္းသမီးမ်ားက ၀တ္ေပးခဲ့သလို ဆံပင္မ်ား၊ မိတ္ကပ္မ်ား ျပင္ဆင္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔ စတင္၀င္ေရာက္ခဲ့စဥ္က အတိတ္ပံုရိပ္မ်ားကို ေျပာျပသည္။

လက္ဦးဆရာမွာ ေဒၚေမႏြဲ႕ျဖစ္ၿပီး အတူသ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေဌး၊ ဒါ႐ိုက္တာဦးသုခ၊ ဒါ႐ိုက္တာဦးခ်င္းစိန္တို႔မွာ ဆရာမ်ားျဖစ္သည္။ ဦးသုခ႐ိုက္ကူးသည့္ စကားေျပာေသာအသည္းႏွလံုး ဇာတ္ကားတြင္ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေဌးႏွင့္ ရန္ျဖစ္သည့္အခန္း႐ိုက္ရန္ ဒါ႐ိုက္တာဦးသုခက ၎ကို ေျခာက္လခန္႔ေစာင့္၍ ႐ုိက္ကူးခဲ့ေၾကာင္း ဆရာဦးသုခႏွင့္ပတ္သက္၍ အမွတ္တရတစ္ခုကို ေျပာျပသည္။

‘‘အေဖႀကီး (ဦးသုခ)က ဒီေနရာမွာ မေအးၾကည္မွရမွာဆိုၿပီး ေစာင့္႐ိုက္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အေမ့ကိုလည္း အၿမဲေျပာတယ္။ ငါနဲ႔႐ိုက္ရင္ အသျပာကိုမမက္နဲ႔ ပညာကိုမက္တဲ့’’

႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔ စတင္၀င္ေရာက္စဥ္အခ်ိန္က ၀ါသနာပါသည္ဟု ေျပာ၍မရေသာ္လည္း ဒါ႐ိုက္တာမ်ား လိုခ်င္သည့္ပံုစံအတိုင္း သ႐ုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကတြင္ ေအ၀မ္းမေအးၾကည္ဆိုသည့္ ေနရာတစ္ေနရာ ရလာခဲ့သည္။

‘‘စလုပ္တုန္းက တစ္ေန႔ကို ေဒးလီးေၾကး သံုးမတ္ေပးတယ္။ အေမက ခုိင္းတိုင္းလည္း လုပ္တာဆိုေတာ့ သေဘာက်ၿပီး ကားတိုင္းပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မနားရဘူး။ သံုးမတ္ကေန တစ္က်ပ္ခဲြ။ အဲဒီကေန ႏွစ္က်ပ္ခဲြ။ အဲဒီကေန ငါးက်ပ္အထိရတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၿဗိတိသွ်ဘားမားက ၇၅ က်ပ္ေပးၿပီး ေခၚ႐ိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေအ၀မ္းမေအးၾကည္ဆိုရင္ အကုန္လံုးသိတယ္။ မင္းသမီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကားေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး႐ိုက္ရတယ္’’ဟု ၎ကေျပာသည္။

ဇာတ္ကားမ်ား ဆက္တိုက္႐ိုက္ကူးေနရေသာေၾကာင့္ အိမ္မွာေနရသည့္အခ်ိန္နည္းကာ သားျဖစ္သူကိုပင္ မိခင္ႏို႔ ရက္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔သာ တိုက္ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဇာတ္ကားမ်ား ႐ိုက္ကူးရာတြင္လည္း ဇာတ္႐ုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ရၿပီး ၾကည္ၾကည္ေဌး ႏွစ္ကိုယ္ခဲြ႐ိုက္သည့္ကားတြင္ မိတ္ကပ္အထူးျပဳလုပ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ၾကည္ၾကည္ေဌးအျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ဇာတ္ကားတစ္ကားတည္း၌ သူေတာင္းစားဇာတ္႐ုပ္၊ ဟိုတယ္မယ္ (အေပ်ာ္မယ္) ဇာတ္႐ုပ္ႏွင့္ ေတာသူမဇာတ္႐ုပ္မ်ားကို တစ္ေယာက္တည္း ပါ၀င္႐ိုက္ကူးခဲ့ဖူးေၾကာင္း ေဒၚေအးၾကည္ကေျပာသည္။

မည္သူ႔ဇာတ္႐ုပ္ႏွင့္ သ႐ုပ္ေဆာင္ရသည္ျဖစ္ေစ လွခ်င္ေသာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ကို ထိန္းသိမ္းျဖစ္သလို ၎တို႔ေခတ္၏ ၀ိတ္ေလွ်ာ့နည္းကိုလည္း ျပန္လည္မွ်ေ၀သည္။

‘‘မေအးၾကည္ နင္၀လာတယ္။ ၀ိတ္ေလွ်ာ့ဦးဆိုေတာ့ အေမတို႔ေခတ္က ဒီေန႔ေခတ္လို ပိန္ေဆးေတြ ဘာေတြ ေသာက္တာမ်ိဳးမရွိဘူး။ အဲဒီတုန္းက ေပ်ာ္ဘြယ္မုန္႔ႂကြပ္ဆိုတာ ရွိတယ္။ ညစာကို ေပ်ာ္ဘြယ္မုန္႔ႂကြပ္ႏွစ္ခုစားၿပီး ခႏၶာကိုယ္ကို ထိန္းခဲ့ရတယ္’’ဟု ေျပာသည္။

ဆင္းရဲသားကာ႐ုိက္တာအတြက္ အိမ္ရွိလူမ်ား၏ အ၀တ္အစားေဟာင္းမ်ားကို ျပန္ခ်ဳပ္ကာ ျပင္ဆင္ခဲ့ရသလို ယခုအခ်ိန္ထိ သိမ္းဆည္းထားေသာ အ၀တ္အထည္ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ရွိေသးေၾကာင္း ႐ိုက္ကြင္းတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ဖူးသည့္ ဘီးအက်ိဳးတစ္ေခ်ာင္းကိုျပရင္း ေျပာျပသည္။

‘‘အေမက ဆင္းရဲတာဆို ေခါင္းမွာကလစ္ေတာင္မထုိးဘူး။ မိတ္ကပ္မလိမ္းဘူး။ တစ္ခါတေလ သနပ္ခါးေလးနဲ႔ပဲၿပီးတာ။ ဒါေတာင္ အဆင့္ရွိတဲ့ဇာတ္႐ုပ္မွ သနပ္ခါးလိမ္းတာ။ အဆင့္မရွိတာဆို ဘာမွမလိမ္းဘူး။ မ်က္ႏွာေျပာင္နဲ႔ အေမတို႔က ကိုယ့္ကာ႐ိုက္တာကိုယ္ ထိန္းတယ္။ ႐ိုက္ကြင္းကိုသြားရင္ ကတီၱပါဖိနပ္ကို ေၾကာ့ေနေအာင္ စီးသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဇာတ္ကား႐ိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ထုပ္ပိုးလာတဲ့ ဖင္ၿမီးျပတ္ေနတဲ့ဖိနပ္ကို ထုတ္စီးရတယ္’’ဟု ဇာတ္႐ုပ္အေပၚ တန္ဖိုးမည္မွ်ထားသည္ကို ေဒၚေအးၾကည္က ေျပာျပသည္။

လက္ရွိ ဗီဒီယိုေလာကတြင္မူ ၎တို႔ေခတ္ႏွင့္ မတူညီေတာ့ဘဲ ကာ႐ုိက္တာပိုင္းကို အဓိကထား၍ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈ ေလ်ာ့နည္းသြားေၾကာင္း ေဒၚေအးၾကည္က ၎၏အေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ယွဥ္၍ ေျပာသည္။

‘‘ငယ္တဲ့လူေတြနဲ႔ တဲြဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရင္ကလူေတြနဲ႔ေတာ့ မတူဘူး။ အရင္ကတဲြခဲ့တဲ့ မင္းသမီးေတြနဲ႔ဆိုရင္ ေယာင္းမေရ ဒါကဒီလိုရွိတယ္။ ဒီစကားေျပာရင္ ဒီလိုလုပ္မယ္။ ေယာင္းမက ဒီလိုလုပ္ဆိုရင္ ငါဒီလိုလုပ္မယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြ ညိႇတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ကေလးေတြက အဲဒါမ်ိဳးေတြမရွိဘူး။ သူတုိ႔ တတ္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္လာတာ အဲဒါမ်ိဳးေတြ မခံခ်င္ဘူး။ အေမက ၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ဒီပညာကို ေမြးလာတာဆိုေတာ့ ပညာမာနေတာ့ရွိတယ္’’ဟု ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ လက္ရွိဗီဒီယိုေလာကတြင္ ကိုယ္လုပ္ျပခ်င္သည့္ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈကို ျပသခြင့္မရဘဲ အခ်ိန္ကိုလု၍ ႐ိုက္ကူးရေသာေၾကာင့္ အားရမႈမရွိသည့္ ႐ိုက္ကြင္းမ်ားကို ကိုယ္တိုင္လည္း ႀကံဳခဲ့ရေၾကာင္း ေခတ္ႏွစ္ေခတ္ ႐ိုက္ကြင္းမ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္၍ ေျပာျပသည္။

‘‘အခု႐ိုက္ေနတဲ့ ဇာတ္ကားေတြမွာ ဆင္းရဲရင္လည္း ဆင္းရဲတဲ့အတုိင္း ခ်မ္းသာရင္လည္း ခ်မ္းသာသလို ကာ႐ိုက္တာပီေအာင္ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ အေမပိုင္တဲ့ ဆင္းရဲသားဇာတ္႐ုပ္ေတြဆိုရင္ ဘယ္လိုလုပ္ဆိုၿပီး ေျပာျပခ်င္တယ္၊ လုပ္ျပခ်င္ေသးတယ္။ ငါးႏွစ္ေလာက္ကို ျပန္ငယ္သြားခ်င္တယ္’’ဟု ေဒၚေအးၾကည္ကေျပာသည္။

ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ကိုယ္တိုင္လည္း ရင္ထဲမွ ခံစားခ်က္မ်ားျဖင့္ သ႐ုပ္ေဆာင္သလို သ႐ုပ္ေဆာင္အသစ္မ်ားႏွင့္ ႐ိုက္ကူးရာတြင္လည္း ရင္ထဲကခံစားခ်က္ကိုထည့္၍ သ႐ုပ္ေဆာင္ရန္ ၫႊန္ျပေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ ရင္ထဲကလာသည့္ ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္ သ႐ုပ္ေဆာင္ေသာေၾကာင့္ အသက္အရြယ္ရလာခ်ိန္တြင္ ႏွလံုးကိုပင္ ထိခိုက္ခဲ့ေၾကာင္း ေဒၚေအးၾကည္ကေျပာသည္။

ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ဇာတ္႐ုပ္မ်ားကို လိုက္ဖက္မႈရွိေအာင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ေဒၚေအးၾကည္မွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ သားျဖစ္သူ၏ မိသားစုႏွင့္အတူေနကာ ဘ၀ကို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖတ္သန္းလ်က္ရွိသည္။

သို႔ေသာ္လည္း အိမ္တြင္ တစ္ဦးတည္းေနရသည္မွာ မ်ားေသာေၾကာင့္ အေမမ်ားအဖဲြ႕ဆီသို႔ သြားရသည့္အခ်ိန္သည္ ၎အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္အခ်ိန္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

‘‘အေမမ်ားအဖဲြ႕ကို သြားရမယ္ဆို လာခဲ့ေပ်ာ္လို႔။ ေပ်ာ္တယ္ဆိုတာက အသက္အႀကီးဆံုးဆိုေတာ့ အေမ့ကိုလည္း ေလးစားၾကတယ္။ ဟဲ့ေကာင္မေတြ ဘယ္လိုက ဘယ္ခ်မ္းသာဆိုၿပီး ဖဲ႐ိုက္တာက မ်ားတာပဲ။ ႐ိုက္တာကလည္း ငါးဆယ္၀ိုင္း၊ ၀ိုင္းစတာနဲ႔ ျငင္းၿပီးဆူညံေနတာ’’ဟု အေမမ်ားအဖဲြ႕ႏွင့္အတူ ျဖတ္သန္းျဖစ္သည့္အေၾကာင္းကို ရယ္ေမာရင္းေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ အေမမ်ားအဖဲြ႕၌ အသက္အႀကီးဆံုးျဖစ္ေသာ္လည္း ခရီးတစ္ခုသြားမည္ဆိုပါက သူ႔ကိုေစာင့္ခဲ့ရသည္မွာ တစ္ႀကိမ္မွ်မရွိဘဲ ေရွ႕ဆံုးက ေရာက္ေနတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။

‘‘ယိမ္းတိုက္ရမယ္ဆိုရင္ ေပ်ာ္တယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ခ်က္စားၾကမယ္ဆိုၿပီး ငါးေယာက္ေလာက္ကို တစ္ေယာက္ႏွစ္ေထာင္စု ညေနဘာစားခ်င္တယ္ဆိုၿပီး စားၾကတယ္။ အဲဒီလိုေပ်ာ္တာ။ ခုနစ္ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ရွိၿပီ။ မမၾကည္ေရ ဒီႏွစ္ကမွာလားဆိုရင္ ေအး က်န္းမာရင္ေတာ့ကမယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း တစ္ခါမွေတာ့ မပ်က္ခဲ့ဘူး’’ဟု ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ အသက္ႀကီးလာျခင္းေၾကာင့္ ကျပသည့္ေနရာတြင္ ကကြက္မ်ားေမ့တတ္၍ ဉာဏ္သံုးကာ ေနာက္မွသာေန၍ ကျပျဖစ္သည့္အေၾကာင္းကို ‘‘ယိမ္းတိုက္မလားလာခဲ့။ သူတို႔ေတြကၾကစမ္း ေဒၚေအးၾကည္က ေအးေဆးပဲ ေနာက္ၿပီးကရင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ေရွ႕မွာမေနဘူး။ ေနာက္ကပဲ။ ေနာက္မွာက လိမ္လို႔ရတယ္။ ကိုယ္မွားတာ လူမသိဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ အေမက သီခ်င္းကိုေတာ့ ရေအာင္က်က္တယ္။ က်က္တယ္ဆိုတာကလည္း ငယ္တဲ့သူေတြ က်က္တာကို နားကစဲြၿပီး အလြတ္ရေနတာ’’ဟု ေျပာသည္။

ထို႔အတူ သ႐ုပ္ေဆာင္အႏုပညာကိုလည္း စိတ္မကုန္ေသးေၾကာင္းကို ေဒၚေအးၾကည္က ေအာက္ပါအတိုင္းေျပာသည္။

‘‘ဒါ႐ိုက္တာႀကီးေတြ တကယ္လိုအပ္လို႔ ဇာတ္႐ုပ္နဲ႔ကိုက္မယ္ဆိုရင္ ပိုက္ဆံစကားမေျပာနဲ႔ လာလုပ္ေပးမယ္။ ၀ါသနာကေတာ့ ရွိေသးတယ္’’

7Day